- Đại cương
Đục thủy tinh thể hay còn gọi là cườm khô, cườm đá: là mờ đục thủy tinh thể trong mắt, gây ra những rối loạn thị giác.
Thủy tinh thể được cấu tạo chủ yếu là nước và protein. Các protein được sắp xếp trật tự để cho ánh sáng xuyên qua và hội tụ trên võng mạc. Một số trường hợp protein tập trung thành đám, làm ánh sáng đi qua bị tán xạ, tạo ra những vùng mờ đục trong thủy tinh thể cản ánh sáng đến võng mạc và giảm thị lực. Tình trạng này gọi là đục thủy tinh thể.
Hình ảnh mắt bị đục thuỷ tinh thể
2. Nguyên nhân
– Do cao tuổi (gặp ở 80% người > 65 tuổi), khi đó mắt cũng bị lão hóa, thủy tinh thể bị ảnh hưởng. Cụ thể, thủy tinh thể bắt đầu cứng, độ đàn hồi giảm, khả năng điều tiết giảm. Khi đó bệnh nhân nhìn xa rõ nhưng nhìn gần mờ và thấy nhanh mỏi mắt.
– Do tiếp xúc thường xuyên với tia cực tím, tia hàn, tia X, chấn thương: làm tổn thương tiềm tàng thành phần protein của thủy tinh thể tương tự như sự đông đặc trứng gà vịt khi luộc nước sôi hay chiên, protein trong thủy tinh thể mất dần gây đục.
– Do sử dụng thuốc dạng uống, nhỏ mắt chứa corticoid kéo dài khiến thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn nấm, gây đục thủy tinh thể
– Do biến chứng bệnh tiểu đường dẫn đến rối loạn trao đổi chất và kém dinh dưỡng của thể thủy tinh, dẫn đến thể thủy tinh bị đục nhanh hơn bình thường. Đặc biệt ở người mắc bệnh đái tháo nhóm 2.
– Do chế độ ăn giàu chất đường galactose (một thành phần của lactose, đường sữa). Chế độ dinh dưỡng này có liên quan mật thiết với sự hình thành đục thủy tinh thể, vì lượng đường này khi tích tụ ở mắt sẽ kéo theo nhiều nước làm mất cân bằng nước điện giải của thủy tinh thể, điều này dẫn đến tăng sinh tế bào sợi làm đục.
- Triệu chứng
– Nhìn mờ
– Cảm giác chói mắt khi nhìn ánh sáng: ban đêm thấy đèn pha quá sáng, chói mắt khi nhìn đèn hoặc ánh sáng mặt trời mạnh, hoặc thấy quầng sáng quanh đèn.
– Màu có vẻ nhạt hơn.
– Ban đêm thị giác kém hơn.
– Nhìn một hình thành hai hoặc nhiều hình.
– Độ kính đang đeo thay đổi thường xuyên.
- Giáo dục sức khỏe
4.1. Hướng dẫn chế độ dinh dưỡng
– Người bệnh nên ăn các thực phẩm chứa nhóm chất chống oxy hóa: cà chua, củ cải, khoai tây, bông cải xanh, cà rốt, thịt đỏ, măng tây, cà chua, bắp ngô…; các thực phẩm chứa vitamin nhóm B: cá ngừ, cá thu, cá hồi, cá cơm, nấm, hạt hướng dương, đậu phộng, hạnh nhân, trứng,…
Những thực phẩm tốt cho mắt
Những thực phẩm tốt cho mắt
– Bên cạnh đấy có rất nhiều loại thực phẩm có thể gây hại cho mắt mà chúng ta nên hạn chế, bao gồm:
Đường, chất làm ngọt, soda, bánh kẹo, bột mì, mì ống… thường được tiêu hóa, hấp thụ dễ dàng và nhanh chóng gây gia tăng lượng đường trong máu.
Rượu, bia, cà phê và các chất kích thích có thể gây “stress oxy hóa” hình thành các gốc tự do ảnh hưởng tiêu cực tới mắt.
Những người hút thuốc lá có nguy cơ mắc đục thủy tinh thể gấp 2 lần so với người không hút thuốc và tỷ lệ này là 3 lần ở những người nghiện thuốc lá.
4.2. Hướng dẫn chế độ nghỉ ngơi
Hạn chế tiếp xúc quá lâu với các thiết bị điện tử như tivi, máy tính, điện thoại… Nên dành khoảng 10 – 15 phút để mắt được nghỉ ngơi thư giãn sau 1 – 1.5 giờ làm việc.
4.3. Hướng dẫn cách phòng bệnh và chăm sóc sau khi ra viện
– Ngủ đúng giờ, đủ giấc, tránh thức quá khuya.
– Ra ngoài nắng nên đeo kính râm, đội mũ rộng vành để tránh ánh sáng mặt trời và khói bụi từ môi trường bên ngoài ảnh hưởng trực tiếp tới mắt.
– Vệ sinh mắt với nước muối sinh lý 0.9% ít nhất 2 lần/ngày.
Thường xuyên vệ sinh mắt bằng nước muối sinh lý
Sử dụng viên uống bổ mắt có chứa các chất chống oxy hóa (Alpha lipoic acid, Lutein, Zeaxanthin,..) cùng dưỡng chất thiết yếu cho mắt (B12, Kẽm,…) được xem là một giải pháp hữu ích cho người bệnh đục thủy tinh thể. Không chỉ giúp tăng cường sức khỏe, cải thiện thị lực, chúng còn giúp ngăn chặn quá trình tress oxy hóa, dọn dẹp gốc tự do, nhờ đó phòng ngừa và ngăn chặn đục thủy tinh thể tiến triển nặng hơn, giúp hạn chế nguy cơ gặp các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra gây mất thị lực vĩnh viễn.
– Nếu bệnh nhân có những triệu chứng: nhìn mờ, cảm giác chói mắt khi nhìn ánh sáng, ban đêm thị giác kém hơn, nhìn một hình thành hai hoặc nhiều hình…, thì nên đến bác sĩ mắt để được khám và tư vấn.
