- Đại cương
Xuất huyết tiêu hoá là biểu hiện của chảy máu đường tiêu hoá do nhiều nguyên nhân. Xuất huyết tiêu hoá là một cấp cứu nội khoa cần được xác định sớm, theo dõi và xử lý kịp thời để tránh tử vong cho người bệnh.
- Nguyên nhân
– Loét dạ dày tá tràng
– Ung thư dạ dày
– Viêm cấp chảy máu ở dạ dày tá tràng do uống thuốc như: aspirin, corticoid,
– Do bệnh lý ngoài ống tiêu hoá
+ Xơ gan tăng áp lực tĩnh mạch cửa
+ Chảy máu đường mật: Sỏi mật, ung thư gan, dị dạng mạch máu trong gan
+ Các bệnh máu ác tính: gây viêm dạ dày và do các yếu tố stress làm chảy máu.
+ Dùng thuốc chống đông quá liều, hoặc có tổn thương ở đường tiêu hóa do dùng thuốc chống đông gây chảy máu.
- Triệu chứng
– Nôn ra máu: Máu đỏ tươi, máu đen, không có bọt, có lẫn thức ăn
– Đi ỉa phân đen: Phân màu đen, đen kịt như bã cà phê, có mùi khẳm.
4. Giáo dục sức khỏe
4.1. Chế độ dinh dưỡng
– Thành phần dinh dưỡng như chế độ ăn bình thường.
– Khi bệnh nhân đang trong giai đoạn chảy máu thì tư vấn cho nhịn ăn hoặc chỉ ăn cháo súp, sữa để lạnh.
– Khi bệnh nhân ở giai đoạn ổn định bệnh nhân ăn đặc dần song các thức ăn đảm bảo nguyên tắc: chế biến mềm, hạn chế chất xơ, sợi, thức ăn phải để lạnh, dễ tiêu hóa dễ hấp thu, các thực phẩm nên lựa chọn như sữa, trứng, thịt cá nạc, rau củ non, tinh bột, không nên sử dụng thức ăn chế biến sẵn, cứng, các gia vị chua cay, tỏi, hạt tiêu, bia, rượu, các chất kích thích.
– Tránh tăng tiết dịch vị: không để quá đói hay ăn quá no, nên chia thành nhiều bữa.
Bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa nên ăn những thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu hóa.
4.2. Chế độ nghỉ ngơi vân động
– Trong giai đoạn chảy máu: nghỉ ngơi tại giường
– Khi có biểu hiện cầm máu: vận động, nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng thần kinh
4.3. Hướng dẫn trong quá trình điều trị tại bệnh viện
– Trong thời gian nằm viện người bệnh cần thực hiện tuyệt đối theo hướng dẫn của nhân viên y tế, tuân thủ thực hiện y lệnh của thầy thuốc. Khi dùng thuốc có vấn đề gì bất thường cần thông báo cho bác sĩ và nhân viên y tế.
– Tuân thủ chế độ ăn, vận động
– Kiên trì điều trị.
4.4. Hướng dẫn cách phòng bệnh và chăm sóc sau khi ra viện
– Phòng và tránh bị bệnh bằng cách lao động và nghỉ ngơi hợp lý
– Phát hiện sớm các bệnh lý ở đường tiêu hoá và điều trị triệt để.
– Phát hiện sớm tình trạng xuất huyết tiêu hoá để điều trị kịp thời.
– Khuyên bệnh nhân không uống rượu, cà phê đen, hạn chế tối đa các thuốc gây kích thích dạ dày như: aspirin, các loại corticoit…
– Hướng dẫn bệnh nhân nên khám sức khỏe định kỳ, cần đến cơ sở y tế khi có các triệu chứng đau bụng, nôn ra máu, đi ngoài phân đen…
